កើតក្នុងគ្រួសារដែលមានប្រពៃណីធ្វើនំខ្ញីតាំងពី៣ជំនាន់ជីដូនមកម្ល៉េះ អ្នកគ្រូចាប់ផ្តើមរៀនធ្វើនំតាំងពីអាយុ១១ឆ្នាំ មកដល់ពេលនេះគឺជាង៤០ឆ្នាំមកហើយ។ ពេលនោះ ព្រោះខ្លាចខូចវត្ថុធាតុ ដូច្នេះអ្នកគ្រូបានប្រើដីឥដ្ឋដើម្បីរៀនកាច់ក្តៀងនំ។ យូរៗទៅ ដោយការតស៊ូនិងការជក់ចិត្ត អ្នកគ្រូស្ទាត់ជំនាញបន្តិចម្តងៗនូវគ្រប់ជំហានទាំងអស់ ចាប់ពីការច្របល់ម្សៅ កាច់នំរហូតដល់ចៀននំ។
![]() |
អ្នកគ្រូឌិញធីហុង កំពុងចៀននំខ្ញី។ |
ទោះបីភាគច្រើនពេលវេលាក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកគ្រូហុងត្រូវបង្រៀននៅសាលាក៏ដោយ តែអ្នកគ្រូហុងនៅតែឆ្លៀតពេលយប់ឬថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ដើម្បីធ្វើនំ។ ក្នុងពិធីបុណ្យធំៗរបស់ជនរួមជាតិខ្មែរ ដូចជាបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី សែនដូនតាឬពិធីមង្គលការ បុណ្យទាន អ្នកគ្រូកាន់តែមមាញឹកដើម្បីប្រគល់នំដល់អតិថិជនទាន់ពេល។ មិនថារវល់យ៉ាងណាក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកគ្រូការធ្វើនំខ្ញីជាក្តីសប្បាយព្រោះ អ្នកគ្រូយល់ឃើញថានេះជាការរួមចំណែកអភិរក្សវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ជនជាតិ។
អ្នកគ្រូមិនចាត់ទុកថាការធ្វើនំជាការធ្វើអាជីវកម្មទេ។ នំនីមួយៗបានអ្នកគ្រូលក់ក្នុងតម្លៃត្រឹមតែ៤.០០០ដុង ដែលគ្រប់សម្រាប់ចំណាយលើវត្ថុធាតុនិងកម្លាំងពលកម្មបន្តិចប៉ុណ្ណោះ។ ជាមួយនឹងការដាក់ទិញដើម្បីតុបតែងអាសនៈសម្រាប់ពិធីមង្គលការ អ្នកគ្រូធ្វើតាមការស្នើរបស់អ្នកដាក់ទិញ។ នំមួយគូអាចឡើងដល់២៥០-៣០០នំ តម្លៃពី១,២ដល់១,៨លានដុង អាស្រ័យលើទំហំនិងចំនួននំ។ ដើម្បីសម្រេចនំតែងលើអាសនៈមួយគូ អ្នកគ្រូត្រូវចំណាយពេលបីថ្ងៃដើម្បីធ្វើ៖ ពីរថ្ងៃធ្វើនំនិងមួយថ្ងៃដើម្បីតុបតែង អ្នកគ្រូដោតនំខ្ញីដោយឫស្សីលើដើមចេក។ អ្នកគ្រូតែងធ្វើនំដោយខ្លួនឯង ពេលប្តីមិនរវល់នឹងការងារស្រែចម្ការ គាត់នឹងជួយចៀននំ កូនទាំងពីររបស់អ្នកគ្រូក៏ចេះធ្វើនំដែរ ប៉ុន្តែដោយសាររវល់រៀន ទើបបានជួយអ្នកគ្រូនៅពេលទំនេរ ចម្បងគឺជួយច្របល់ម្សៅនិងចៀននំ ចំណែកការកាច់នំភាគច្រើនអ្នកគ្រូធ្វើដោយខ្លួនឯង នំមួយចំណាយពេលប្រហែល៥នាទី ចំនួននំច្រើនត្រូវការពេលវេលាកាន់តែច្រើន។
ក្នុងភូមិមានអ្នកចេះធ្វើនំខ្ញីដែរ ប៉ុន្តែគ្មាននរណាធ្វើនំលក់។ របរនេះមិនត្រឹមតែទាមទារការតស៊ូ ប៉ិនប្រសប់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែចាំបាច់ត្រូវតែមានការស្រឡាញ់មុខរបរ។ “ធ្វើនំខ្ញីត្រូវតែអង្គុយយ៉ាងយូរ ឈឺខ្នង មានភាពនឿយហត់ណាស់ ហើយប្រាក់ចំណេញមិនច្រើន អ្នកដែលមិនស្រឡាញ់របរនឹងពិបាកតាម” អ្នកគ្រូឱ្យដឹងដូច្នេះ។ ហេតុដូច្នេះហើយ អ្នកគ្រូតែងខិតខំបង្រៀនកូនស្រីដើម្បីកុំឱ្យបាត់បង់របរ ទោះបីដឹងថាកូនពេលក្រោយមិនតាមរបរក៏ដោយ យ៉ាងហោចណាស់ប្អូនៗនឹងយល់ពីតម្លៃនិងលក្ខណៈល្អស្អាតរបស់ប្រពៃណី។
![]() |
នំខ្ញីតែងអាសនៈដែលអ្នកគ្រូហុងតែង។ |
ក្រៅពីនំខ្ញី អ្នកគ្រូហុង ក៏ចេះធ្វើនំជាច្រើនទៀតដូចជា នំបារាំង នំចាក់ជាន់ នំហឹង។ល។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នំទាំងនេះអ្នកគ្រូបានធ្វើតែក្នុងពេលដែលមានអ្នកដាក់ទិញ។ ចំណែកនំខ្ញីគឺជានំដែលអ្នកគ្រូធ្វើជាប្រចាំព្រោះក្រៅពីការចំណូលចិត្តក្នុងសហគមន៍ខ្មែរ នំនេះក៏ជានំប្រពៃណីរបស់ខ្មែរដែលត្រូវតែមានវត្តមានក្នុងពិធីមង្គលការ បុណ្យទាននេះជានំតំណាងឱ្យមានការដុះដាលរីកចម្រើន។
ទោះបីជាមិនផ្សព្វផ្សាយឬបើកទូលាយការផលិត ប៉ុន្តែនំរបស់អ្នកគ្រូតែងតែមានអ្នកដាក់ទិញច្រើន ពិសេសក្នុងពិធីបុណ្យទាន បុណ្យតេតនិងពិធីមង្គលការ។ ក្នុងបរិការណ៍នៃតម្លៃប្រពៃណីជាច្រើនកំពុងសាបរលាបបន្តិចម្តងៗ អ្នកគ្រូហុងរួមចំណែករក្សារបរធ្វើនំខ្ញីបានក្លាយជាទង្វើដ៏មានតម្លៃបំផុត។ “ខ្ញុំចង់ថែរក្សារបរស្នងបន្តពីគ្រួសារដែលមានពីជីដូននិងគប់វាល់មួយចំណែកក្នុងការថែរក្សាវប្បធម៌ បើតិចមានអ្នកចេះធ្វើនំនេះ ពេលក្រោយនំនេះអាចនឹងបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ កូនចៅថ្ងៃក្រោយមិនស្គាល់នំនេះ ដែលគួរឲ្យសោកស្តាយណាស់” អ្នកគ្រូឲ្យដឹងដូច្នេះ។
ការធ្វើនំមិនមែនជារបរសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត ក៏មិនមែនដើម្បីជួញដូរអាជីវកម្មធំ ការធ្វើនំខ្ញីចំពោះអ្នកគ្រូហុងគឺជាទង្វើដើម្បីរក្សាទុកនូវអ្វីដែលដូនតាបានបន្សល់ទុកមក។ នំនីមួយៗគឺជាមួយផ្នែកនៃកេរដំណែល ហើយក៏ជាមួយផ្នែកនៃវប្បធម៌ដែលអ្នកគ្រូចង់បង្រៀនដល់កូនចៅដើម្បីកុំឲ្យយើងភ្លេចរសជាតិនំប្រពៃណីដែលជិតស្និទ្ធ៕
វឌ្ឍា-លីហាន់
Thông tin bạn đọc
Đóng Lưu thông tin